SUT 2013 İçin Yürütmeyi Durdurma Kararı

Danıştay 15. Daire, Türk Dişhekimleri Birliği tarafından açılan davada verdiği yürütmenin durdurulması kararında SGK’ya Hukuk Devletinin ne olduğunu anlatarak; muayenehaneler ve özel sağlık kuruluşlarında yapılan ağız diş tedavilerinin bedelinin ödenmeyeceği, engellilerin kamu sağlık tesisleri dışında ağız ve diş sağlığı hizmetine erişebilmeleri için sağlık kurulundan rapor almaları gerektiği  ile muayenehaneler ve özel sağlık kuruluşlarından alınan sağlık hizmeti bedelinin SUT eki tarifeye göre ödeneceğine ilişkin kuralların yürütmesini durdurdu.

Sosyal Güvenlik Kurumu, hastaların pek çok alandaki sağlık hizmeti gereksinimini eksik de olsa karşılarken, ağız diş sağlığı hizmetlerinde ölçüsüz kısıtlamalara gitmektedir.

Ağız ve diş sağlığı hizmetlerinde kamu sağlık hizmetlerinin yetersizliği ortada iken, hastaların sadece kamudaki sağlık hizmetlerinin bedelinin SGK tarafından karşılanabileceğinin düzenlenmesi esasen bu alandaki sağlık hizmetlerinin hastalar tarafından cepten ödeme ile karşılanması anlamına gelmektedir.

Ağız ve diş sağlığı hizmetlerinde hizmet alınabilecek yerler ve Sosyal Güvenlik Kurumunun bedelini karşıladığı hizmetlere ilişkin çerçeve yıllar içinde sürekli daraltılmıştır. Sağlık Uygulama Tebliğleri ile düzenlenen bu çerçevede yapılan her kısıtlama toplumun ağız diş sağlığı hizmetine erişimini de zorlaştırmaktadır. Bütün bu kısıtlamalar, ülkemizin zaten oldukça kötü olan ağız diş sağlığı göstergelerinin biraz daha kötüleşmesine yol açmaktadır.

Ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin genel sağlığın bir parçası olduğu yaklaşımı ve sağlık hakkının temel insan haklarının en başında gelenlerden biri olduğu bilinciyle konuyu değerlendiren Türk Dişhekimleri Birliği, başta koruyucu sağlık hizmetleri olmak üzere ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin yaygınlaştırılması, bireylerin bu hizmetlere erişiminin önündeki bütün engellerin kaldırılması için çaba göstermektedir. Bu çabanın bir parçası olarak, Sağlık Uygulama Tebliğleri yoluyla ağız ve diş sağlığı hizmetlerine erişimin zorlaştırılmasına ilişkin düzenlemelerin iptali için davalar açılmaktadır. (Açılan davalar ve sonuçlarına ilişkin bilgiler için tıklayınız...)

Davada skandal savunma: Dişhekimliği fakültesi öğrencileri de dikkate alındığında kamudaki dişhekimi sayısı yeterlidir!

25.07.2014 tarih ve 29071 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile muayenehaneler ve özel sağlık kuruluşlarından alınan ağız ve diş sağlığı hizmetinin bedelinin ödenmeyeceği, engellilerin muayenehaneler ve özel sağlık kuruluşlarından aldığı hizmetin ödenebilmesi için üç dişhekiminin vereceği heyet raporu gerektiği ve bu şekilde alınan sağlık hizmetinin bedelinin de SUT ekindeki tarifeye göre ödeneceği kurallarının yürütmesinin durdurulması ve iptali istenmiştir.

Türk Dişhekimleri Birliği tarafından açılan davada süreç özetlenip düzenlemelerin sağlık hizmetine erişimi ölçüsüz biçimde kısıtladığı ortaya konulmuştur. Diğer yandan, 2007 yılından bugüne  kara bu alandaki davalar ve yargı kararları da ortaya konularak İdare’nin yargı kararlarının yerine getirilmesi gerektiğine ilişkin Anayasal kural ile Hukuk Devleti ilkesini de ihlal ettiği açıklanmıştır.

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından davaya verilen yanıtta ağız ve diş sağlığı alanında kamu sağlık hizmetlerinin yeteri olduğu savunulurken dişhekimliği fakültesi 3, 4, ve 5. sınıflarında öğrenim görmekte olan 5815 öğrenci de hesaba katılmıştır! Oysa bilinmektedir ki, bir kişinin dişhekimi olarak kabul edilebilmesi için öncelikle dişhekimliği fakültesinden mezun olması gerekir. Öğrencilerin, eğitim amacıyla ve bu sınırlılık içinde, öğretim üyesi gözetiminde hasta tedavisine katılmalarının dişhekimi insangücü hesabına dahil edilmeleri için yeterli olmadığı tartışmasızdır. 

Danıştay’dan SGK’ya: Yargı kararlarının gereğini yerine getir!

Danıştay 15. Daire,  2013 yılından yayınlanan Tebliğ’e karşı yine Türk Dişhekimleri Birliği tarafından açılan davada verilen yürütmenin durdurulması kararı ve İdari Dava Daireleri Kurulu’nun itiraz üzerine verdiği yürütmenin durdurulması kararındaki değerlendirmeleri aktardıktan sonra; bu davadaki her bir taleple ilgili ayrıntılı hukuksal değerlendirmeler yapmış ve Türk Dişhekimleri Birliği’nin bütün taleplerine ilişkin olarak yürütmenin durdurulmasına karar vermiştir.

Kararda, yargı kararlarının yerine getirilmesi ve Hukuk Devleti ile ilgili olarak şu tespitlere yer verilmiştir:

“…yargısal içtihatlara aykırı olarak davalı Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından, dava konusu düzenlemeler ile özel sağlık hizmeti sunucuları ile Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşmesi olmayan resmi sağlık hizmeti sunucularındaki diş ünitelerinde yapılan ağız diş sağlığına ilişkin tedavilerin ödenmeyeceği belirtilmiştir.

… yargısal denetim, tek başına, bir devletin Hukuk Devleti niteliğini kazanılabilmesi için yeterli görülemez. Bunun yanında; Devletin tüm organlarının yargısal kararlara saygılı olmaları yanında bu kararların gereğinin de tam anlamıyla yerine getirilmesi gerekmektedir.

İşte bu nedenledir ki; mahkeme kararlarının gereğini yerine getirmek, yasama ve yürütme organları ile idare için, bir yetki değil, bir "anayasal ve yasal yükümlülük" tür. Biri, yasalarda gösterilen süreler içinde yargı kararlarının gereklerine uygun işlem yapmak ve eylemde bulunmak; diğeri de, bu kararları hiçbir suretle değiştirmemek gibi iki yönlü olan bu yükümlülük, yasama ve yürütme organları ile idareye, yargı kararlarının hukuki sonuçlarının oluşmasına engel olma ya da onları etkisizleştirme yetkisi tanımamakta; aksine, yargı kararlarının bu etki ve sonuçlarının yaşama geçirilebilmesi için gerekeni yapma zorunluluğu getirmektedir.

Buna göre, mahkeme kararlarının gereği gibi yerine getirilmesi konusunda "anayasal ve yasal yükümlülük" altında bulunan idarenin bu kararların gerekçelerine uygun olarak düzenleme yapılması gerekirken aksini öngören dava konusu düzenlemelerde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Bunun yanında, özel sağlık kurum ve kuruluşları ile sözleşmesiz resmi sağlık kurum ve kuruluşlarına yapılacak şevkin tamamen ortadan kaldırılmasını gerektiren hukuken kabul edilebilir bir neden de ortaya konulamamıştır.”

Danıştay’dan SGK’ya: Birlik tarafından yayımlanan Tarife’nin altında bedel belirlemeyi gerektirecek haklı nedenleri ortaya koyamadınız

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Sağlık Uygulama Tebliğinde (SUT) yapılan düzenlemeyle, ağır sevk şartlarını yerine getirebilen engellilerin muayenehaneler ve özel sağlık kuruluşlarındaki tedavilerine getirilen bir diğer engel de bunun için ödenecek ücretin TDB tarafından belirlenen Tarife yerine SUT ekindeki bir listeye göre belirlenmesidir.

Sosyal Güvenlik Kurumu bu hükmün yürütmesinin durdurulması istemine verdiği yanıtta TDB tarafından belirlenen Tarife’nin yasa değişikliği ile rehber olarak belirlendiği, dolayısıyla dişhekimlerinin bu Tarifede belirlenen ücretin altında bir ücret alabileceği; acil hallerde sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından alınan hizmetin bedelinin SUT’ta belirlenen tarifeye göre olmasının da 5510 sayılı Yasa hükmü gereği olduğunu savunmuştur.

Danıştay Kararında “… Birlikçe yayımlanan tarife rehber tarife olsa da, bu tarifede yaralan fiyatlara neden uyulmadığı, bu bedellerden daha düşük fiyat belirlemesini gerektirecek haklı nedenlerin, fiyatların belirlenmesi konusunda takdir yetkisi kullanılırken diğer bir ifade ile Tebliğin eki EK-2/Ç'deki fiyatlar belirlenirken hangi somut kriterlerin esas alındığı, bölgesel gelişmişlik düzeyi, teknolojik imkan ve donanım ile personel sayısı ve hizmet kalitesi gibi kriterlerin göz önünde bulundurulup bulundurulmadığı ortaya konulamamıştır.” denilerek SGK’nın ücret belirlemesinde keyfi bir tutum içinde olamayacağı açıkça ortaya konulmuştur.

Şimdi ne olacak?

SGK ve Sağlık Bakanlığı tarafından bu Karara karşı 7 gün içinde itiraz edilebilecektir. İtirazlar Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunda görüşülerek karara bağlandıktan sonra Danıştay 15. Daire davanın esasına ilişkin karar verecektir.

Ancak bütün bu sürecin işlemesi Danıştay Kararının uygulanmasının engeli değildir. SGK bu Kararın gereğini en geç 30 gün içinde yerine getirecektir. SGK tarafından hastaların kamu sağlık kuruluşları yanı sıra muayenehaneler ve özel ağız diş sağlığı kuruluşlarından da hizmet alabilmelerini sağlayacak kuralların bir an önce yayınlanıp sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması gereklidir.

Ancak SGK tarafından herhangi bir ek düzenleme yapılmasa da, bu Kararla birlikte; muayenehaneler ve özel ağız ve diş sağlığı kuruluşlarından alınan sağlık hizmeti için hiçbir ücret ödenmeyeceğine, engellilerin sevkinin sağlık kurulu tarafından yapılacağına ve kamu sağlık kuruluşları dışında alınan ağız diş sağlığı hizmetlerinin SUT Eki tarifeye göre ödeneceğine ilişkin kuralların yürütmesi durdurulduğundan, bu kuralların getirdiği sınırlamalar da ortadan kalkmıştır. Uygulamanın buna göre yapılması gerekecektir.(www.tdb.org.tr)

Danıştay 15.Dairesi'nin Esas No 2014/7213 nolu kararı için tıklayınız...

Dava dilekçesi için tıklayınız...