Akılcı Tıbbi Görüntüleme Kullanımı Projesi Hakkında Açıklama

Değerli Meslektaşlarımız,

Dişhekimliği Odalarına, İl Sağlık Müdürlüklerince ağız, diş ve çene radyolojisi, nükleer tıp ve radyoloji hizmeti sunan sağlık kuruluşlarının tetkik sonuçlarının klinik yararlılığını artırmak, gereksiz istenen tetkikleri azaltmak gibi amaçlarla bir takım prosedür ve standartları belirlendiği, ancak ilgili sağlık kuruluşlarına herhangi bir yükümlülük getirmediği, kuruluşların bu hizmetlerine yönelik destek niteliğini taşıyan Akılcı Tıbbi Görüntüleme Kullanımı Projesi ve projede yer verilen kişisel sağlık verilerinin işlenmesi ile ilgili yazılar gelmektedir.

Konuyla ilgili Türk Dişhekimleri Birliği Hukuk Danışmanı Av.Mustafa Güler’in değerlendirmesi aşağıdaki gibidir.

Akılcı Tıbbi Görüntüleme Kullanımı Projesi Akılcı Tıbbi Görüntüleme Kullanımı Projesi, Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 26.06.2019 tarih ve E.933 sayılı yazıyla duyurulmuştur.

Anılan Proje kapsamında ağız, diş ve çene radyolojisi, nükleer tıp ve radyoloji hizmeti sunan sağlık kuruluşlarının tetkik sonuçlarının klinik yararlılığını artırmak, gereksiz istenen tetkikleri azaltmak gibi amaçlarla bir takım prosedür ve standartlar belirlenmiştir.

Aynı yazıda, sağlık kuruluşlarının sistematik uyumunun 31 Aralık 2019 tarihine kadar sağlanması ve denetimlerde bu hususlara uyulup uyulmadığının da incelenmesi gerektiği ifade edilmiştir.

Söz konusu Proje, kapsamındaki sağlık kuruluşlarına herhangi bir yükümlülük tanımlayan bir mevzuat niteliğinde değildir. Bu Proje ile Bakanlık ilgili sağlık kuruluşlarının teşhis etkinliğini artırmak ve gereksiz tetkiklerle ortaya çıkan maliyet artışının yanı sıra hastalara yönelik olası olumsuz etkilerin de önüne geçmek amacıyla destek sunmaktadır. Başka bir ifadeyle, Proje ilgili sağlık kuruluşlarına herhangi bir yükümlülük tanımlamak değil onların hizmetlerine destek olmaya yöneliktir.

Nitekim, Proje’nin amaç, kapsam ve dayanağı ile uygulama kuralları ve uyulmaması halinde uygulanacak yaptırımların belirlendiği en azından bir yönetmelik şeklinde bir düzenleme değil sadece bir proje tanıtım yazısı ortaya konulmuştur.

Dolayısıyla bu Proje’ye katılmak bir zorunluluk olmadığı gibi, Proje’ye katılmadığı için ilgili sağlık kuruluşlarına yaptırım uygulanması da söz konusu olamaz.

Diğer yandan, Proje kapsamında olan sağlık kuruluşları, 26.06.2019 tarih ve E.933 sayılı yazıya göre ağız, diş ve çene radyolojisi, nükleer tıp ve radyoloji hizmeti sunan sağlık kuruluşlarıdır.

Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik’in 22/2. maddesine göre sadece A tipi poliklinik ve A tipi ADSM’lerde kendi hastaları dışındaki hastalara hizmet verilmesi amacıyla radyoloji veya ağız-diş ve çene radyolojisi uzmanı istihdam edilmek suretiyle radyoloji ünitesi kurulabilir. Dolayısıyla sadece ağız, diş ve çene radyolojisi hizmeti sunulabilen sağlık kuruluşları A tipi poliklinik ve A tipi ADSM’lerdir; bu Proje kapsamında değerlendirilebilecek ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan sağlık kuruluşları da ancak A tipi poliklinik ve A tipi ADSM’lerden Yönetmeliğin 22/2 maddesine göre radyoloji ünitesi kuranlardır.

Muayenehanelerde hastalara sadece radyoloji hizmeti verilmesi mümkün olmadığından Proje kapsamında değerlendirilmesine olanak olmadığı düşünülmektedir.

Ancak bütün bunlardan başka, söz konusu yazılarla ortaya konulan Proje hastaların sağlık verilerinin bir parçası olan tıbbi teşhis verilerinin toplanmasına ilişkindir. Bu yönüyle, Anayasa’nın 20. maddesi ve Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile özel olarak güvence altına alınmış olan kişisel sağlık verilerinin hastaların açık rızası olmaksızın işlenmesi istisna olduğu gibi, söz konusu istisnanın uygulanabilmesi de sıkı şartlara bağlanmıştır. Özel nitelikli kişisel veriler arasında daha korunaklı bir yeri olan sağlık verilerinin işlenmesinde uyulması gereken kurallardan hiçbirine uyulmadan tıbbi teşhis verilerinin toplanmasına yönelik proje yapılması mümkün olmadığı gibi hukuka aykırı bu tür projelere uyulmamasına bir yaptırım bağlanması mümkün bulunmamaktadır.

İstanbul Dişhekimleri Odası
Yönetim Kurulu