.

Yeni Özel Hastaneler Yönetmeliği Yayınlandı

Özel Hastaneler Yönetmeliği, 30.01.2025 tarih ve 32798 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Yönetmelikle, 2002 yılında yürürlüğe giren ve üzerinde değişiklikler yapılmış olan aynı adlı Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır. 
Yeni Yönetmelikte, önceki yönetmelikte yer alan ve hastane açılışı için gerekli görülen fiziki yapı, cihaz ve personele ilişkin kurallar benzer kurallarla yeniden düzenlenmiştir.

Yönetmelikle ilgili TDB Hukuk Bürosunun Değerlendirmesi

YENİ ÖZEL HASTANELER YÖNETMELİĞİNDEKİ ÇALIŞMA KURALLARI

Özel Hastaneler Yönetmeliği 30.01.2025 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Yönetmelik’le, 2002 yılında yürürlüğe giren ve üzerinde onlarca değişiklik yapılmış olan aynı adlı Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Yeni Yönetmelikte, önceki yönetmelikte yer alan ve hastane açılışı için gerekli görülen fiziki yapı, cihaz ve personele ilişkin kurallar benzer kurallarla yeniden düzenlenmiştir. Yönetmeliğin, çalışanların hak ve yükümlülüklerine ilişkin bazı düzenlemeleri şöyledir:

1.     Yönetmeliğin kapsamı

Yönetmelik ağız ve diş sağlığı hastanelerini kapsamamaktadır. Ancak genel tıp alanında açılan hastane içinde çalışan dişhekimleri de bu Yönetmelikteki kurallara tabidir.

2.     Hizmet    alımı    suretiyle    sağlık    hizmeti    sunulması    önemli    ölçüde sınırlanmıştır

Önceki Yönetmelikten farklı olarak, hekimlerin kurduğu şirketlerden hizmet alımı yoluyla hastanenin belli bölümlerinin kiralanması yahut alt işverene verilmesi gibi görünen çalışma biçimine kural olarak son verilmektedir.

Özel hastanelerin bünyesinde yapılmayan, radyoloji ve tıbbi laboratuvar tetkikleri için hizmet alımı yapılabilir. Özel hastaneler bu hizmet alımlarını ruhsat/faaliyet izin belgesi bulunan diğer sağlık kuruluşlarından veya tıbbi cihaz satış yetki belgesine sahip yüklenici firmalardan yerinde hizmet alımı şeklinde yapabilir (m.6/11).

Sağlık personeli özel hastanede, ancak hastaneyi işleten şirkete bağlı bordrolu olarak çalışabilir. Bu kişilerin sosyal güvencesi 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4/1-a maddesine bağlı olarak sağlanır (m.15/2). Bu kural, Yönetmeliğin Yasaklar başlıklı 43. maddesinde de ayrıca belirtilmiştir “l) Bu Yönetmelikte hizmet alımına izin verilmiş hizmetler dışında hastane faaliyet izin belgesinde yer alan uzmanlık dallarındaki klinik hizmetler üçüncü kişiler eliyle gördürülemez.”

Önceki Yönetmelik’e göre en temel değişikliklerden biri olan çalışma biçimine ilişkin bu düzenleme derhal yürürlüğe girmiştir. Mevcut özel hastanelere, personel standardına uyum sağlanması için süre vermiş olan Geçici 4. Madde uyarınca, Yönetmelikte belirtilen personel sayısına mevcut özel hastanenin tam olarak ulaşamamış olması 31.12.2025 tarihine kadar kabul edilebilir; bu nedenle bir yaptırım uygulanmaz. Ancak özel hastanelerin şirketlerden tıbbi hizmet almasının yasaklanmasının bu kapsamda değerlendirilmesi mümkün değildir. Tıbbi hizmetlerin üçüncü kişilerden alınması gibi görünen uygulamaya ivedilikle son verilmesi ve ilgili sağlık personelinin özel hastanenin bordrosuna alınması gereklidir.

Yönetmelik’te yer alan bu kuralın uygulanması konusunda Bakanlığın oldukça katı olmaya çalıştığı, söz konusu kurala bağlanan yaptırımdan anlaşılmaktadır; 43. Maddenin (l) bendinin ihlali halinde, “Sağlık tesisinin ruhsatı iptal edilir. ilgililer hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur. ” (EK-2/a Özel Hastane Hizmete Esas Denetim Sorgu Ve İdari Yaptırım Formu No:14)

3.     Birden fazla yerde çalışma aynı ilde iki sağlık kuruluşuyla sınırlanmıştır

Önceki Yönetmelik’te, özel hastanede çalışan tabip ve diş tabiplerinin biri il dışında olabilecek şekilde toplam üç özel hastanede çalışabilecekleri belirtilmiş iken yeni Yönetmelikte il dışında çalışma kaldırılmış; birden çok yerdeki çalışma da aynı ildeki iki özel hastane ile sınırlanmıştır: “(3) Planlama kapsamındaki özel sağlık kuruluşlarında çalışan tabip/uzman tabipler ve diş tabipleri, Bakanlığın istihdam planlamaları gereğince, 1219 sayılı Kanunun 12 nci maddesine uygun olmak kaydıyla aynı ilde kadrolu çalıştığı özel sağlık kuruluşu dışında planlama kapsamındaki bir özel sağlık kuruluşunda daha kadro dışı geçici çalışabilir (m.16/3)”

4.     Vakıf üniversiteleri ile işbirliği protokolü bulunan özel hastanelerde hekim ve dişhekimi istihdamı

Vakıf üniversiteleri ile özel hastaneler arasında işbirliği protokolü yapılarak özel hastanenin vakıf üniversitesi tıp ve dişhekimliği fakültesi öğrencilerinin hasta başında alacakları eğitimler için gerekli olan eğitim ve araştırma hastanesi gibi kullanılması mümkündür.

Yönetmelik’te yapılan düzenlemeyle, işbirliği yapılan vakıf üniversitesinden veya Devlet üniversitesinden hekim ve dişhekimlerinin mesai dışında işbirliği yapılan hastanenin boş olan uzman hekim kadrosunda çalıştırılabilecekleri belirtilmiştir: “Vakıf üniversiteleriyle iş birliği protokolü bulunan özel hastaneler, tabip ve diş tabibi kadro sayıları için ayrı ayrı hesaplanmak şartıyla ve bu kadro sayılarının yüzde yirmisini geçmemek üzere belirlenen sayıda profesör ve doçenti, 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 36 ncı maddesinin yedinci fıkrası kapsamında Devlet üniversitelerince yapılacak değerlendirmede uygun bulunması halinde yapacakları kurumsal sözleşme çerçevesinde mesai dışında hastanenin boş uzman tabip kadrosunda çalıştırabilir (m.16/5).”

Vakıf üniversitesi tıp ve dişhekimliği fakültelerinde görevli öğretim üyeleri, üniversite hastanesi dışında yalnızca vakıf üniversiteleriyle iş birliği protokolü bulunan bir özel hastanenin boş uzman tabip kadrosunda çalışabilir (m.16/8).

5.  Nöbet tutulması için çalışmada çalışma belgesi düzenlenmesine gerek yoktur

Özel sağlık kuruluşlarında çalışan tabip/uzman tabipler, kendi çalışma saatleri dışında başka bir özel hastanenin acil servis, klinik servis veya ünitesinde, adına çalışma belgesi düzenlenmeksizin nöbet tutabilir (m.16/7). Bu ikili çalışmanın, 1219 sayılı Yasa’nın 12. maddesindeki kısıtlamaya uygun olması gereklidir.

6. Kadro dışı geçici çalışma

Yönetmelik’te esas olan Bakanlık tarafından tanınmış kadro sayısı kadar hekimin özel hastanede çalışmasıdır. Ancak bu ana kuralın geniş istisnası, kadro dışı geçici çalışma adıyla mevcuttur. Buna göre, aşağıda belirtilen hekimler, uygun kadro şartı aranmaksızın özel hastanede çalışabilirler:

• 60 yaşını dolduran tabipler ile engellilik oranı en az yüzde 60 olan tabipler
• yurtdışından döndükten sonra altı ay içinde başvurması halinde, yurtdışında en az iki yıl süreyle mesleğini icra eden tabipler,
• Sağlık durumu aciliyet arz eden ve/veya başka kuruma sevki tıbben riskli olan hastalar için, tedavisini üstlenen tabibin talebi üzerine tıbbi görüş, destekleyici ve tamamlayıcı hizmet veya yardım alınması için konsültasyon hizmetine ihtiyaç duyulan uzmanlık dalında o ildeki öncelikle özel sağlık kuruluşlarındaki kadrolu tabiplerden olmak üzere davet edilen konsültan tabip,
• Bakanlıkça izin verilmesi kaydıyla yabancı tabip ve tabip dışı sağlık meslek mensubu,
• Bir yıl içinde toplamda altı ayı geçmeyecek şekilde, Bakanlıkça uygun görülmesi halinde Türkiye’de mesleğini icra etme yetkisine sahip olan ve yurt dışında mesleki faaliyette bulunan tabip ve diş tabipleri.

7.     Muayenehanesi olan hekimlerin, kendi hastalarının teşhis veya tedavisi için özel hastaneden yararlanmaları

Muayenehanesi olan hekimlerin özel hastanelerin özellikle ameliyathanelerinden yararlanmalarında önceki Yönetmelikte getirilmiş olan sınırlama bu Yönetmelikte de sürdürülmüştür.

Muayenehanesi bulunan tabipler, hizmet bedeli hasta tarafından karşılanmak kaydıyla, muayenehanesine müracaat eden hastalarının tedavisini sözleşme yapmak suretiyle ilgili branşta ruhsatı bulunan özel hastanelerde yapabilir.

Özel hastaneler, ilgili uzmanlık dalındaki toplam kadro sayısının üçte birini aşmayacak şekilde tabiple sözleşme yapabilir. Muayenehanesi bulunan 60 yaş üstü tabipler, sözleşme yaptığı hastanelerin birinde bu kadro sınırlamasına tabi tutulmaz.

Muayenehanenin bulunduğu ilde ilgili uzmanlık dalında sözleşme yapılabilecek uygun özel sağlık kuruluşu bulunmadığı hallerde talep edilmesi halinde Bakanlığın uygun görüşüyle yakın bir ildeki özel hastane ile sözleşme yapılabilir.

Sözleşme imzalanan hastanede muayenehaneden gelen hastaya öngörülen müdahalenin yapılamadığı durumlarda tabibin istediği başka bir hastanede bu işlemin yapılması için ilgili il sağlık müdürlüğü tarafından vaka bazlı özel izin verilebilir (m.24)

Ayrıca, bu konuda, bir de kazanılmış hak istisnası tanımlanmıştır Yönetmelikte. Buna göre, “7/1/2023 tarihinden önce muayenehanesi bulunan hekimler, sözleşme yapacakları özel hastaneden en fazla ikisinde bu Yönetmeliğin 24 üncü maddesinde yer alan kadro sınırlamasından muaf tutulur. Bu hekimlerin muayenehanelerini kapatmaları halinde üç ay içinde aynı ya da farklı ilde tekrar muayenehane açmaları durumunda muafiyetleri devam eder (Geçici Madde 7).”

Av.Mustafa Güler
Hukuk Danışmanı

---