İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası Hakkında En Sık Sorulan Sorular

 

Toplantıda en çok sorulan soruları ve cevaplarını sizle için derledik. 

 

 

·        6331 sayılı yasa nedir?

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’dur. Amacı işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, mevcut sağlık- güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir.

 

·        6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası ne zaman yürürlüğe girmiştir?

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası TBMM’de 20.06.2012 tarihinde kabul edilmiştir.

Kanunun bazı maddeleri 01.01.2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bazı maddeleri 01.07.2013 tarihinde, bazı maddeleri ise 01.07.2014 tarihinde yürürlüğe girecektir.

·        Yasanın kapsadığı işyerleri nelerdir?

Kanun kamu ve özel sektöre ait bütün işleri ve işyerlerini, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerini, çırak ve stajyerler dâhil tüm çalışanları faaliyet konularına bakılmaksızın kapsamaktadır.

Bu nedenle çalışanı olan tüm sağlık kuruluşları (muayenehane, poliklinik, merkez, hastane) kapsam içindedir.

Çalışan istihdam etmeyen yani çalışanı olmayan sağlık kuruluşları (işyerleri) kanunun kapsamı dışındadır.

 

·        Risk değerlendirmesi nedir?

İşyerlerinde varolan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve gerekli tedbirlerin alınması için yapılması gerekli çalışmalar Risk Değerlendirmesi olarak tanımlanmaktadır.

 

·        Tehlike Sınıfı nedir?

İş sağlığı ve güvenliği açısından yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanı, üretim şekilleri, çalışma ortamı vb. dikkate alınarak her sağlık kuruluşu (işyeri) için belirlenen tehlike grubudur.

 

·        Kaç çeşit işyeri tehlike grubu vardır?

Tüm işyerleri

        I.            Az tehlikeli

       II.            Tehlikeli

       III.            Çok tehlikeli

olmak üzere üç sınıfa ayrılmıştır.

 

·        İşyeri tehlike sınıflarını kim belirlemektedir?

İşyeri tehlike sınıfları 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun çerçevesinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca belirlenmektedir.

 

·        Yasaya göre dişhekimleri muayenehanelerinin “tehlikeli” olan grupta değerlendirilmesinin anlamı nedir? Bu konuda Oda’nın değerlendirmesi nedir?

Görüştüğümüz tüm iş sağlığı ve güvenliği uzmanları ağız ve diş sağlığı hizmeti alınan sağlık kuruluşlarının (işyerlerinin) yapılan işin özelliği, kullanılan maddeler, ekipmanlar göz önüne alındığında “Tehlikeli” sınıfta yer almalarının doğru bir değerlendirme olduğu konusunda hemfikirler. İstanbul Dişhekimleri Odası olarak biz de bu değerlendirmeye katılıyoruz.

 

·        İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’nın bize ilk etapta getirdiği yükümlülükler neler ve bu yükümlülükleri ne zamana kadar tamamlamak zorundayız?

İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası ilk etapta ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan tüm sağlık kuruluşlarının (işyerlerinin) Risk Değerlendirmesi yaptırmasını zorunlu kılmaktadır. Bu yükümlülüğün 01.01.2013 tarihine kadar yerine getirilmiş olması gerekiyordu.

 

İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekiminden hizmet satın alınması zorunluluğu ise 01.07.2013 tarihinde başlayacaktır.

 

·        Şu anda yaptırmadığımız işlemler için cezai müeyyide uygulanıyor mu?

Risk değerlendirmesi yaptırmayan tüm işyerlerine dolayısıyla ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan tüm sağlık kuruluşlarına (işyerlerine) 2013 Ocak ayı itibariyle para cezaları uygulanacağı kanunda açık bir şekilde yazılmıştır. Bu nedenle yapılacak kontrollerde Risk Değerlendirmesini yaptırmayan meslektaşlarımız para cezası ile karşı karşıya kalabilirler.

 

·        Risk Değerlendirmesi hangi işyerlerini kapsıyor?

Risk değerlendirmesini kamu ya da özel bütün işyerleri yaptırmak zorundadır.

 

·        Risk değerlendirmesini kime yaptıracağız? Bu konuda Oda’nın önerisi ya da yönlendirmesi olacak mı?

Risk Değerlendirmesi kanunda işverenlerin genel yükümlülükleri içinde yer almaktadır. Yine kanun, İşveren risk değerlendirmesini “yapar” ya da “yaptırır” demektedir.

Risk değerlendirmesi formu üzerinde Odamız TDB ile ortak bir çalışma yürütmektedir. Çalışma tamamlandığında tüm meslektaşlarımızın kullanımına açılacaktır.

 

·        Yasanın bize getirdiği sorumluluklar nelerdir?

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun bize yüklediği sorumlulukları temel olarak ikiye ayırabiliriz.

1)      Risk Değerlendirmesi

2)      İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı ile İşyeri Hekiminden hizmet alınması

Kanunda iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca destek sağlanabileceği yazılıdır. Bu destekten 10’dan az çalışanı olan (1-9) ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri faydalanabilecektir.

Bu desteğin nasıl sağlanacağına ilişkin usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın çıkaracağı bir yönetmelikle belirlenecektir.

 

·        Risk Değerlendirmesinin yapılmasında hekim olarak sorumluluklarımız neler?

Risk Değerlendirmesi yapılmasında kamu ya da özel tüm işverenlere dolayısıyla ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan tüm sağlık kuruluşlarının sahiplerine yükümlülükler getirilmiştir.

Bunlar:

*      Çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamak

*      Mesleki riskleri önlemek için her türlü tedbiri almak

*      Sağlık ve güvenlik tedbirlerini değişen şartlara uygun hale getirmek

*     Mevcut durumu iyileştirmektir.

İşverenler;

*      Risk değerlendirmesi yapmak ya da yaptırmak

*      Acil durum planı hazırlamak

*      Çalışanlara sağlık ve güvenlik eğitimi yaptırmak

*      İşe yeni başlayanlar için sağlık raporu istemek

*     İşin devamı süresince çalışanın ve işin niteliği işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla sağlık muayenelerini yaptırmakla yükümlüdür.

·        Risk değerlendirmesini yapacak ekip kimlerden oluşmaktadır?

Ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan sağlık kuruluşlarının sahipleri (işveren) risk değerlendirmesi yapar ya da yaptırır. Risk değerlendirmesi işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Bu ekip;

·        İşveren veya işveren vekili

·        İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları veya işyeri hekimleri

·        İşyerindeki çalışan temsilcileri

·        İşyerindeki destek elemanları

·        İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek muhtemel riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlardan oluşacaktır.

İşveren bu hizmeti işyeri dışındaki kişi ya da kurumlardan satın alabilir.

 

·        Risk Değerlendirmesi hangi aralıkla yenilenmelidir?

-    Çok tehlikeli sınıfta iki yılda

-    Tehlikeli sınıfta dört yılda

-    Az tehlikeli sınıfta altı yılda bir yenilenir.

 

Ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan özel sağlık kuruluşları “Tehlikeli” sınıfta olduklarından risk değerlendirmesini dört yılda bir yenileyeceklerdir. Ayrıca

-      İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması

-      İşyerinde kullanılan teknoloji, kullanılan maddeler ve ekipmanlarda değişiklik yapılması

-      İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi vb. durumlarda tamamen ya da kısmen yenilenecektir.

·        OSGB (Ortak Sağlık Güvenlik Birimi) nedir? Görevleri nelerdir?

İşyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere gerekli donanım ve personele sahip ve Bakanlıkça yetkilendirilen birimi ifade etmektedir. OSGB kurulabilmesi ve hizmet sunabilmesi için tam süreli,

*     İşyeri hekimi

*     İş güvenliği uzmanı

*    Diğer sağlık personeli istihdamı gerekmektedir.

OSGB’ler sözleşme yaptıkları işyerlerine sunulacak iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini işyerinin Tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre belirlenen sürelerle yürütür.

Görevleri:

*    İşyerine sağlık ve güvenlik risklerine karşı yürütülecek faaliyetleri kapsayacak şekilde çalışma ortamı konusunda rehberlik etmek

*    Çalışanların sağlığını korumak ve geliştirmek amacı ile sağlık gözetimi uygulamak

*     Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ve bilgilendirmelerini planlamak

*     İşyerindeki acil müdahale gerektiren durumların belirlenmesi, acil durum planının hazırlanması

*     Yıllık çalışma planı, yıllık değerlendirme raporu, çalışma ortamının gözetimi, çalışanların sağlık gözetimi iş kazası ve meslek hastalığı ile iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin bilgilerin ve çalışma sonuçlarının kayıt altına alınması

*    Çalışanların yürüttüğü işler, risk değerlendirmesi sonuçları, periyodik sağlık muayenesi sonuçları, iş kazası ve meslek hastalıkları kayıtlarının işyerindeki kişisel sağlık dosyalarında gizlilik ilkesine uyularak saklanmasıdır.

·        İstanbul Dişhekimleri Odası bu yasayla ilgili bir rehber hazırlayacak mı?

Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları faaliyet gösterdikleri alanda rehber çalışmaları yapabiliyorlar. Bakanlıkça değerlendirilip onaylanan rehberler Bakanlık tarafından sektör meslek veya yapılan işlere özgü risk değerlendirmesi uygulama rehberi olarak yayınlanıyor.

Odamız bu konu ile ilgili TDB’ne başvuruda bulunmuş olup bu alandaki hazırlıklar sürmektedir.

Odamız ve TDB tarafından 01.07.2013 tarihinden itibaren zorunluluk haline gelecek olan iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminden hizmet satın alınmasına ilişkin firmalarla görüşülmektedir. Sonuçlandığında meslektaşlarımıza sunulacaktır.

 

·        Aile hekimliği kurumuyla yeni yasa içerisinde belirlenen işyeri hekimliği uygulamasının birbiriyle koordinasyonu var mı?

Aile hekimliği ile işyeri hekimliği uygulamasının birbiriyle ilişkisi bulunmamaktadır.

 

·        Çalışanların hâlihazırda bulunan sağlık raporları ve özlük dosyaları saklanmaya devam edecek mi?

Çalışanların varolan özlük dosyaları 4857 Sayılı İş Kanunu gereği hazırlanmış olup, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında istenenlerle arasında bir ilişki bulunmamaktadır. 4857 Sayılı İş Kanunu gereği hazırlanmış çalışanlara ait özlük dosyaları tutulmaya/saklanmaya devam edilecektir.

 

·        Daha önce 4857 sayılı kanun gereğince alınmış sağlık raporları geçerli midir?

Çalışanlar için 4857 sayılı İş Kanunu ve diğer mevzuat gereği daha önce alınmış periyodik sağlık raporları süresi bitene kadar geçerli olacaktır.

 

·        Kimler sağlık muayenelerini yaptırıp sağlık raporu alacaktır?

Tüm çalışanlar aşağıdaki durumlarda sağlık muayenesi yaptırıp sağlık raporu alacaklardır.

-      İşe girişlerde

-      İş değişikliğinde

-      İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle işten uzaklaşmalardan sonraki işe dönüşlerde talep edilmesi halinde

-      İşin devamı süresince tüm çalışanlar, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla sağlık muayeneleri yaptırıp sağlık raporu alacaklardır.

·        Aynı çalışma alanının birden fazla işveren tarafından paylaşılması durumunda risk değerlendirmesi nasıl yapılacaktır?

Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda yürütülen işler için diğer işverenlerin yürüttüğü işler de göz önüne bulundurularak ayrı ayrı risk değerlendirmesi yapılır. Ağız diş sağlığı hizmeti sunulan sağlık kuruluşları yalnız müşterek muayenehane olarak çalışıyorsa ayrı ayrı risk değerlendirmesi yaptıracaktır.

 

Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, işhanları vb gibi yerlerde işyerlerinde ayrı ayrı gerçekleştirilen risk değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu yönetim tarafından yürütülür.

 

·        Konuyla ilgili sorularımız için nereye başvurabiliriz?

Tüm sorular için meslektaşlarımız Odamıza başvuruda bulunabilirler.

---